DLACZEGO WARTO SADZIĆ W OGRODZIE GATUNKI RODZIME?
Gatunki rodzime są typowe dla danego obszaru geograficznego, występują w obrębie swego naturalnego zasięgu, w którym mogą żyć bez udziału człowieka. Rośliny z gatunków rodzimych są lepiej przystosowane do panujących warunków klimatycznych i są odporne na mróz, wysoka temperaturę, niedostatek wody lub okresowe zalewanie.
Mają wykształcone przystosowania obronne, które chronią je przed różnymi chorobami i wyeliminowaniem przez roślinożerców, a także potrafią konkurować między sobą np. o dostęp do światła, wody i miejsce. Jednocześnie w drodze ewolucji, do rodzimych gatunków roślin przystosowały się zwierzęta, dla których te rośliny są pokarmem, schronieniem i miejscem rozrodu. Na przykład owoce jarzębu zwyczajnego, zwanego potocznie jarzębiną, są ważnym składnikiem diety migrujących jemiołuszek i kwiczołów. Orzechy laskowe stanowią pokarm dla drobnych ssaków magazynujących zapasy na zimę, a rośliny o gęsto rozgałęzionych, ciernistych pędach, takich jak róża dzika czy śliwa tarnina są bezpiecznym miejscem do gniazdowania dla wielu ptaków. Gatunki rodzime stanowią zróżnicowaną i tym samym najbardziej optymalną bazę pokarmową dla zapylaczy. Dzięki pszczołom, muchówkom, motylom i chrząszczom, rośliny mogą się rozmnażać, przez co zachowane zostają różnorodne siedliska, stanowiące miejsca do życia dla innych organizmów.
Również grzyby wchodzą w relacje z konkretnymi gatunkami rodzimych roślin. Mikoryza to współżycie korzeni lub nasion roślin naczyniowych z grzybami, które umożliwia grzybom pozyskanie związków organicznych wytwarzanych w procesie fotosyntezy, a rośliny w zamian zaopatrywane są przez grzyby w związki mineralne, mikroelementy i hormony roślinne. Mikoryzy tworzy ok. 80-90% roślin lądowych.
Te złożone relacje pomiędzy osobnikami, gatunkami i zajmowanym przez nie środowiskiem tworzą dynamiczny układ zwany ekosystemem. Zachodzi w nim przepływ energii i obieg materii. Nigdy nie wiadomo, czy wyjęcie z tego układu pojedynczych elementów nie zaburzy równowagi i nie doprowadzi do degradacji lub zaniku ekosystemu.
Gatunki rodzime znikają z wielu terenów, w uprawach często traktowane są jako chwasty, czy zastępowane są innymi, bardziej wydajnymi lub „modnymi” roślinami, Sadząc w naszych ogródkach przyczyniamy się do ich ochrony.
Uprawa gatunków rodzimych nie powoduje też zagrożenia wprowadzenia do ekosystemu gatunków inwazyjnych, które znajdując dogodne warunki siedliskowe i nie posiadając naturalnych wrogów wygrywają konkurencję z gatunkami rodzimymi, dzięki czemu rozprzestrzeniają się w szybkim tempie. Na obszarach, gdzie znajduje się wiele gatunków uprawnych oraz obcych, sadzenie różnych roślin naturalnie występujących w danym miejscu, przyczynia się do zachowania bioróżnorodności. Nie należy obawiać się utraty walorów estetycznych naszych ogrodów, zwłaszcza że istnieje bardzo dużo gatunków rodzimych i ich często bardzo dekoracyjnych odmian.
Zaborski Park Krajobrazowy, dzięki wsparciu finansowemu WFOŚiGW w Gdańsku wydał 3 poradniki, które pomogą stworzyć kolorowy ogród chroniący bioróżnorodność.
Lista rodzimych gatunków drzew, krzewów i krzewinek charakterystycznych dla Pomorza dostępna jest na stronie internetowej WFOŚiGW w Gdańsku, na STRONIE